EINDE VOOR STEALING THUNDER?

Stealing thunder, het initiatief nemen in (crisis)communicatie, oftewel het gras wegmaaien voor de voeten van de journalistiek, is een veel beproefde techniek. Menig journalist zal hebben gemopperd toen zijn scoop verloren ging omdat een organisatie zelf met slecht nieuws naar buiten kwam. Met name onderzoeksjournalisten hebben hier last van. Ik signaleer nu een tegenaanval vanuit de journalistiek.

In de onderzoeksjournalistiek wordt – naar goed gebruik – het principe van hoor en wederhoor toegepast. We worden geregeld om advies gevraagd door klanten die door media worden benaderd over iets dat mis is binnen hun organisatie. Steeds vaker wordt daarbij niet gemeld wat dat iets is. Nee, dat wordt pas verteld wanneer je akkoord gaat met de voorwaarden van het programma. En die luiden dat je “geen persberichten uitstuurt of mededelingen aan derden doet voordat het betreffende programma haar uitzending heeft gehad of het bericht in de krant is verschenen.” Met andere woorden: we vertellen pas wat we hebben gevonden, als je belooft er niets over te zeggen voordat we hebben gepubliceerd. Geen stealing thunder tactiek dus. Ik begrijp dit wel. Immers, je wilt niet weken aan grondig speurwerk zien verdwijnen omdat de betreffende organisatie zelf met het nieuws aan de haal gaat.

Belang publicatie voorop

Er zit echter ook een andere kant aan. Door niet te vertellen wat er aan de hand is, ontneemt de journalist het bedrijf de kans om er zo snel mogelijk iets aan te doen. Met andere woorden, het belang van een publicatie of uitzending, gaat voor het belang van het oplossen van een probleem. Zo lijkt het althans. Een voorbeeld uit de praktijk: een journalist ontdekt een IT-lek bij bedrijf X. De journalist wil alleen vertellen wat er aan de hand is wanneer bedrijf X akkoord gaat met zijn voorwaarden van niet-communiceren. X wil dat niet, want het wil klanten of leveranciers informeren als er iets mis is. Mag de journalist dan zijn vondst een weekje stilhouden omdat hij voor een weekblad schrijft of omdat zijn programma maar eens in de week uitzendt? Een ander voorbeeld: er journalist vertelt dat iemand binnen bedrijf X fraudeert. Mag die fraude dan nog een week doorgaan, zonder dat X kan ingrijpen?

Luis in de pels

Het is de schaduwkant die stealing thunder blijkbaar uitlokt; de scoop lijkt belangrijker te worden dan het probleem of de fout. Het is ook niet eenvoudig. De journalist als luis in de pels is extreem waardevol en moeten we koesteren. De luis zelf moet echter oppassen dat hij zich niet belangrijker vindt dan de pels.